Τελικά ο Ασάνζ κακοποίησε σεξουαλικά τις δύο γυναίκες;

Τελικά ο Ασάνζ κακοποίησε σεξουαλικά τις δύο γυναίκες;

 

 

Η λέξη της εποχής στη Σουηδία είναι «prataomdet», δηλαδή «μιλάμε γι’αυτό». Βρίσκεται παντού, στο Twitter, στα μπλογκ, τις στήλες των εφημερίδων, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Και αποτυπώνει τη συζήτηση που γίνεται τις τελευταίες εβδομάδες για τα όρια της «γκρίζας ζώνης» του μυστηρίου που εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο ανθρώπους σε ένα υπνοδωμάτιο.
Όλα ξεκίνησαν από την αλληλογραφία της ανεξάρτητης δημοσιογράφου Γιοχάνα Κολγιόνεν στο Twitter. Στις 14 Δεκεμβρίου, και ενώ όλες οι εφημερίδες του κόσμου μιλούσαν για τον Τζούλιαν Ασάνζ και τη μήνυση που του έχουν κάνει δύο Σουηδέζες για............... σεξουαλική κακοποίηση, η Κολγιόνεν παραδέχθηκε ότι βρέθηκε στο παρελθόν σε ανάλογη θέση με τις δύο συμπατριώτισσές της. Ένα βράδυ κοιμήθηκε με τη θέλησή της με έναν άνδρα, ο οποίος το πρωί της επομένης επωφελήθηκε από τη χαλάρωσή της για να διεισδύσει μέσα της χωρίς να φορέσει προφυλακτικό. Εκείνη δεν τόλμησε να τον διακόψει. Και αντίθετα από τη μία από τις δύο Σουηδέζες, δεν κατέθεσε μήνυση. «Δεν είχα καταλάβει ότι είχα δικαίωμα να θέσω όρια στον άνθρωπο με τον οποίο είχα ήδη κοιμηθεί», έγραψε.
Στη συνέχεια, η δημοσιογράφος προχώρησε και σε άλλες λεπτομέρειες της σεξουαλικής της συνεύρεσης με τον άνδρα. Η συζήτηση άναψε, και αρκετές ακόμη γυναίκες αποφάσισαν να μιλήσουν κι εκείνες την ερχόμενη εβδομάδα γι’αυτή την «γκρίζα ζώνη». «Φοβόμουν να γράψω», λέει στη Μοντ η 30χρονη δημοσιογράφος Σόνια Σβαρτσενμπέργκεν, πρώην αρχισυντάκτρια ενός φεμινιστικού περιοδικού. «Ύστερα είδα το κύμα μαρτυριών που δημοσίευσαν πολλές γυναίκες. Και η ντροπή εξαφανίστηκε».
Στις 3 Ιανουαρίου, η «EmmaEll» αφηγήθηκε τη δική της ιστορία: την επομένη ενός πάρτι, όπου είχε πιει πολύ, συνειδητοποίησε ότι ένας φίλος που ήταν ξαπλωμένος δίπλα της στο δωμάτιο είχε εκσπερματώσει πάνω της. Πλύθηκε σχολαστικά, έπεσε να ξανακοιμηθεί, αλλά δεν μπορούσε, κι έβαλε τα κλάματα. Όταν διηγήθηκε αργότερα τη σκηνή στον φίλο της, εκείνος εξεμάνη. «Του είπα ότι δεν το ήθελα. Μου είπε ότι θα κάνει μήνυση στον άλλο για βιασμό. Διαφώνησα. Γιατί; Επειδή θα μπορούσα να έχω πει ΟΧΙ».

Πρόκειται λοιπόν για κακοποίηση ή όχι; Υπάρχει πράγματι αυτή η «γκρίζα ζώνη» όπου είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς αν είναι θύμα επίθεσης ή απλώς μιας δυσάρεστης σεξουαλικής εμπειρίας;

Η συζήτηση αυτή συνέπεσε με ένα γεγονός, όπου οι υποψίες έπεσαν στο θύμα, και όχι στον δράστη. Τον Μάρτιο του 2009, η 14χρονη Λινέα έπεσε θύμα βιασμού στις τουαλέτες ενός σχολείου σε ένα χωριό της βόρειας Σουηδίας. Στην αστυνομία είπε ότι τη βίασε ένας μαθητής, ο Όσκαρ, ο οποίος αρνήθηκε τα πάντα. Ύστερα άρχισαν οι φήμες. Είπαν ότι η Λινέα κατήγγειλε τον Όσκαρ για να τον εκδικηθεί επειδή δεν ήθελε να βγει μαζί της. Οι άλλοι μαθητές, αλλά και οι κάτοικοι, πήραν το μέρος του αγοριού. Το δικαστήριο, όπως και το εφετείο, δικαίωσαν το κορίτσι, και ο Όσκαρ κλείστηκε στη φυλακή. Δύο χιλιάδες κάτοικοι υπέγραψαν τότε ένα υπόμνημα με το οποίο ζητούν την αποφυλάκισή του, ενώ μια ομάδα στο Facebook με ανάλογο αίτημα απέκτησε 4.000 φίλους. Στο Internet, ξεκίνησε ένας πόλεμος λάσπης εναντίον του κοριτσιού.

Στη γιορτή που έγινε για το τέλος της χρονιάς, ο Όσκαρ έτυχε θριαμβευτικής υποδοχής. Το ίδιο βράδυ, βίασε μια 17χρονη. Καταδικάστηκε και για τις δύο περιπτώσεις. Και ο ιερέας του χωριού απολογήθηκε δημοσίως για τη στάση των κατοίκων.

«Το ΟΧΙ είναι παντού ΟΧΙ», λέει η Γιοχάνα Κολγιόνεν. «Αυτό που είναι ενδιαφέρον, όμως, είναι οι καταστάσεις όπου θα θέλαμε να έχουμε πει ΟΧΙ, κι όμως το αφήσαμε να γίνει, επειδή είμαστε ερωτευμένες, φοβισμένες, εντυπωσιασμένες ή πολύ κουρασμένες για να το συζητήσουμε».

Ο Γκέραν Ρούντλινγκ, ένας πολύ μαχητικός μπλόγκερ, προτείνει να θεσπιστεί ένας νόμος για τη συναίνεση, όπου οι εταίροι θα πρέπει να εκφράζουν με σαφήνεια τις προθέσεις τους. «Ένας άνδρας δεν μπορεί να καταλάβει ένα ΟΧΙ που δεν διατυπώνεται», τονίζει. «Για μένα δεν υπάρχει γκρίζα ζώνη. Ένα ΟΧΙ πρέπει να εκφράζεται με λέξεις, όχι με χειρονομίες. Σήμερα, ο νόμος στη Σουηδία εφαρμόζεται όταν υπάρχει βιασμός, βία, απειλή. Ουσιαστικά, ο νόμος λέει ότι οι γυναίκες θέλουν να κάνουν έρωτα όλη την ώρα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που λένε ΟΧΙ, κάτι που είναι παράλογο, γιατί πρέπει να αποδείξουν ότι είπαν ΟΧΙ».

Για τον Ρούντλινγκ, το πρόβλημα δημιουργείται από το γεγονός ότι πολλοί δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά ανάμεσα στο «θέλω» και το «συναινώ». Με έναν τέτοιο νόμο, οι άνδρες θα μπορούν να προχωρούν μόνο όταν ακούσουν ένα ΝΑΙ.

Μα σε μια κοινωνία τόσο προχωρημένη σαν τη σουηδική, όπου ο φεμινισμός είναι τόσο διαδεδομένος και οι γυναίκες έχουν κερδίσει το δικαίωμα στο σεβασμό, πώς μπορεί να γίνονται τόσες παρεξηγήσεις; Η απάντηση για την Κολγιόνεν είναι: «Prataomdet»: να μιλήσουμε γι’ αυτό.