Η τεχνολογική 'γιάφκα' της Θεσσαλονίκης που εμπιστεύεται η Formula 1

Ένα καλά κρυμμένο μυστικό στο Σχολάρι της Θεσσαλονίκης έγινε γνωστό σε όλες σχεδόν τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες του πλανήτη, ομάδες της Formula1, πολλά βαριά ονόματα από το jet set της αεροδιαστημικής και όχι μόνο

Λεωνίδας Λιάμης

Νοέμβριος 28 2015 08:05

Την έχουν αποκαλέσει, χαριτολογώντας, «γιάφκα» καινοτομίας κι υψηλής τεχνολογίας. Ένα καλά κρυμμένο μυστικό που βρίσκεται στο Σχολάρι της Θεσσαλονίκης. Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν15 χρόνια τώρα, αν εξαιρεθούν οι μυημένοι, σπανίως απασχόλησε, εντός συνόρων, το δημόσιο διάλογο. Όχι, βεβαίως, γιατί δεν έχει κάτι να πει στο κοινό ή επειδή επιδιώκει να αποκρύψει κάτι, αλλά διότι, ενσυνείδητα, η ηγετική της ομάδα, έχει επιλέξει να κρατάει χαμηλά τη… μπάλα, έχοντας ως μότο «να λες λίγα και να κάνεις πολλά».
Κι εδώ που τα λέμε, αν κρίνει κανείς από το τί έχει επιτύχει, μέχρι στιγμής, η εταιρεία ΒΕΤΑ CAE SYSTEMS AE –περί ης ο λόγος κι ο αποδιδόμενος συνωμοτικός χαρακτηρισμός- η οποία ασχολείται με την ανάπτυξη εξελιγμένου λογισμικού για εικονικά crash test πάσης φύσεως, το μότο έχει γίνει πράξη και με το παραπάνω. Κι όχι στα στενά όρια της Ελλάδας, αλλά στη διεθνή αρένα, εκεί όπου έχει καταφέρει να αποσπάσει κύρος και............
σεβασμό.

Δεν είναι δα και λίγο, ανάμεσα στο διεθνές πελατολόγιό σου, να κάνουν… παρέλαση όλες, ανεξαιρέτως, οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες του πλανήτη, σύσσωμες οι ομάδες της απαιτητικής Formula1 και πολλά «βαριά» ονόματα από το Jet set της αεροδιαστημικής, των κατασκευών, της ναυτιλίας, των χημικών, της ενέργειας ή της εμβιομηχανικής και όχι μόνο.
Και να σκεφτείτε ότι στα πρώτα της επιχειρηματικά βήματα η BETA CAE Systems, «είδε» το ελληνικό δημόσιο να την αγνοεί επιδεικτικά, απορρίπτοντας τουλάχιστον τρεις φορές τα αιτήματα στήριξης επιχειρηματικών της σχεδίων, με αποτέλεσμα τα στελέχη της, πλέον, να δηλώνουν πως δεν θα ξαναζητήσουν τη βοήθειά του, για… «όσο έχουμε σώας τας φρένας».
Το κουβάρι των αποκαλύψεων γύρω από αυτή την εξόχως ενδιαφέρουσα –επιτρέψτε μου να έχω αυτή την άποψη- περίπτωση ελληνικής εταιρείας, που, στο μέτρο που της αναλογεί, προσπαθεί να ορθώσει ένα τείχος αναχαίτισης στο εν εξελίξει brain drain αυτής της χώρας, άρχισε να ξετυλίγεται πρόσφατα, στο πλαίσιο ενός συνεδρίου τεχνολογίας και το WE του News247, ήταν εκεί για να σας τις παρουσιάσει.
«Πριν από έξι μήνες το προσωπικό της εταιρείας ήταν 210 άτομα, ενώ σήμερα ανέρχονται σε 240 και όλοι τους είναι επιστήμονες υψηλής κατάρτισης, όπως ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, μηχανολόγοι, πληροφορικάριοι, γενικώς άνθρωποι των θετικών επιστημών, ορισμένοι εκ των οποίων και με διδακτορικά», εξηγεί ο γενικός διευθυντής της εταιρείας κ. Παναγιώτης Κουβράκης, τον οποίο συναντήσαμε σε ένα διάλειμμα του 9ου συνεδρίου καινοτομίας και ανάπτυξης «KA Business» στη Θεσσαλονίκη.

Ο πειρασμός από το ερέθισμα ήταν μεγάλος και το ερώτημα βγήκε αβίαστα: «Προσλήψεις; Να ένα καλό νέο. Με μισθούς νέας Ελλάδας;» τόλμησα να πω. «Στην BETA CAE Systems δεν έχουμε κάνει καμία περικοπή μισθού λόγω της κρίσης και στις προσθήκες προσωπικού που επιχειρούμε, προσλαμβάνουμε με ευρωπαϊκούς μισθούς. Όχι της Ελλάδας που ζούμε, αλλά εκείνης που ονειρευόμαστε…», ήταν η αποστομωτική απάντηση του συνομιλητή μας.
Τί ακριβώς, όμως, κάνουν αυτά τα «μυαλά» στη «γιάφκα» του Σχολαρίου; Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κουβράκης, το αντικείμενο της BETA CAE Systems είναι να αναπτύσσει εξειδικευμένο λογισμικό που της επιτρέπει να μελετά και να αξιολογεί, μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον, τη σύγκρουση, για παράδειγμα, ενός οχήματος, από το εσωτερικό του και με αυτό τον τρόπο μπορεί να «μεταβεί» σε οποιοδήποτε σημείο του οχήματος, να δει την οποιαδήποτε καταπόνηση, να μετρήσει ενέργειες που σπαταλώνται ή οτιδήποτε άλλο διαθέτει το όχημα και είναι μηχανικό. «Ένα άλλο παράδειγμα πάλι, σε μια άλλη μηχανική εφαρμογή είναι η αεροδυναμική ανάλυση, ενώ αντίστοιχα μπορούμε να δούμε, πάλι σε πραγματικό χρόνο, το κλείσιμο μιας πόρτας ενός οχήματος, που έχει άπειρες λύσεις συστημάτων και προφανώς εκεί μπορούμε να κάνουμε ανάλυση δυναμική, στατική, να δούμε τάσεις, παραμορφώσεις και μια σειρά από άλλες παραμέτρους. Έχουμε, επίσης, τη δυνατότητα να μελετήσουμε μια σύγκρουση πλοίων, κάτι που είναι αδιανόητο να γίνει ποτέ εμβολισμός σε εργαστήριο και προσπαθούμε να δραστηριοποιηθούμε, μεταξύ άλλων, και στον τομέα της εμβιομηχανικής» σημειώνει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Πρακτικά με τις λύσεις της ΒΕΤΑ αυτό που επιτυγχάνεται είναι να μειώνεται δραστικά τόσο το κόστος, όσο και ο χρόνος που απαιτείται να γίνουν οι συγκεκριμένοι έλεγχοι. «Πριν από χρόνια για να κατασκευαστεί ένα όχημα υπήρχε η αρχική σχεδίαση στον υπολογιστή. Εκεί γινόταν το πρωτότυπο και τα διάφορα τεστ. Αν ανέκυπτε οποιοδήποτε πρόβλημα, τότε ξαναγυρνούσαμε στα σχέδια για να το επιλύσουμε. Αυτός ο κύκλος όμως ήταν πανάκριβος. Για ένα φτερό αυτοκινήτου, για παράδειγμα, μπορούσε να φτάσει μέχρι και τα 5 εκατ. Μάρκα. Σήμερα όλα αυτά είναι εικονικά. Πλέον διαθέτοντας το CAD, προετοιμάζουμε τα δεδομένα, πάμε και λύνουμε το πρόβλημα, κάνουμε αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και ο κύκλος ολοκληρώνεται, χωρίς στην ουσία να κατασκευάσουμε το πραγματικό αντικείμενο, πιο γρήγορα και οικονομικά» έλεγε νωρίτερα ο ομιλητής, από το βήμα του συνεδρίου.
Μετά από περίπου 16 χρόνια λειτουργίας, ως εταιρείας, οι τεχνολογικές εφαρμογές και το services της BETA CAE Systems χρησιμοποιούνται από περισσότερους από 400 πελάτες σε όλο τον κόσμο (οι εγκατεστημένες άδειες χρήσης των προγραμμάτων της είναι χιλιάδες), πολλοί εκ των οποίων (σ. σ. βλέπε BMW, Mercedes, Rolls Royce, Formula 1 κ.λ.π.), όπως προαναφέρθηκε, είναι παγκόσμιοι κολοσσοί στο είδος τους.

«Το 2014 ο κύκλος εργασιών μας ήταν στα 30 εκατ. ευρώ, ενώ για φέτος θα έχουμε μια αύξηση της τάξης του 8% - 10%» εκτίμησε στο WE ο κ. Κουβράκης και σημείωσε πως «από τα περίπου 32 εκατ. ευρώ, κύκλο εργασιών, που αναμένουμε για το 2015, μόλις 2.000 ευρώ προέρχονται από τη δραστηριότητά μας στην Ελλάδα και αντιπροσωπεύουν την αμοιβή από μια ελληνική κατασκευαστική εταιρεία, η οποία ήθελε, οπωσδήποτε, η ΒΕΤΑ να της κάνει μια μελέτη. Τα υπόλοιπα έσοδα προέρχονται όλα από τη δραστηριότητά μας στο εξωτερικό».
Ενδεικτικό του αμιγώς εξωστρεφούς προσανατολισμού της BETA CAE Systems ΑΕ, είναι το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή διαθέτει ένα πυκνό δίκτυο αντιπροσώπων σε όλη την Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στη Βραζιλία, στην Ινδία, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Κορέα και στην Τουρκία, ενώ από τις αρχές Νοεμβρίου υπέγραψε ανάλογη συνεργασία και στο Ιράν. Δεδομένου δε, ότι στην ευρωπαϊκή ήπειρο καταγράφεται το μεγαλύτερο ερευνητικό βάρος στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, η εταιρεία έχει στήσει και τρεις θυγατρικές, των οποίων οι έδρες βρίσκονται στη Γερμανία, στην Ιταλία και στη Σουηδία.
Η έδρα της μητρικής, ωστόσο, παραμένει στην Ελλάδα, παρά τις απογοητεύσεις που κατά καιρούς γεύτηκε η επιχείρηση από τη «μητέρα πατρίδα», στην ιστορική της διαδρομή, οι οποίες, εν τέλει, τη βοήθησαν να μην επαναπαυτεί σε εύκολες λύσεις, χωρίς δουλειά.
«Ξεκινήσαμε ως μια ερευνητική ομάδα στο ΑΠΘ, με ένα ερευνητικό πρόγραμμα το ΒΕΤΑ το οποίο ήταν μια ειδική μέθοδο για υπολογισμούς τάσεων σε διατομές και εκεί οφείλεται και το όνομά μας. Ήταν το 1987 και το προτείναμε για ερευνητικό πρόγραμμα, λαμβάνοντας το πρώτο μας αρνητικό αποτέλεσμα. Δεν πτοηθήκαμε ιδιαίτερα και δύο χρόνια μετά, το 1989, πήραμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα να το δείξουμε σε κάποιους γνωστούς στη Γερμανία. Εκεί πάλι αντιμετωπίσαμε την άρνηση, όμως κάποιος μας είπε: Βρε παιδιά, εδώ μέσα έχετε κάτι τρίγωνα, αυτά μήπως μπορείτε να τα κάνετε σε ένα φτερό αυτοκινήτου; Δεν είχαμε να χάσουμε τίποτε και ζητήσαμε να πάρουμε τα δεδομένα (data). Εκεί ήταν η πρώτη επιτυχία. Αξιοποιώντας αυτά τα δεδομένα, φτιάχνουμε, το 1990, το πρώτο πρόγραμμα μας, το ANSA και ουσιαστικά μετά από 4 χρόνια αρχίζουν και εμφανίζονται τα πρώτα χρήματα. Ακόμη, όμως, λειτουργούμε, ως ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ κι όχι ως εταιρεία. Αποφασίζουμε τότε να μετατρέψουμε ό,τι χρήματα είχαμε πάρει σε μάρκα και δολάρια, μέχρι εκείνη τη στιγμή, σε αεροπορικά εισιτήρια και γυρνάμε τον κόσμο. Το 1995 λαμβάνουμε δεύτερο αρνητικό σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα, αλλά όλες αυτές οι αρνήσεις μας τελικά έκαναν καλό, διότι μας ώθησαν να γίνουμε εταιρεία. Δεν θέλω να κατηγορήσω κανέναν πολιτικό», θυμήθηκε ο κ. Κουβράκης και συνέχισε: «Το 1999 αποφασίζουμε να στήσουμε εταιρεία. Εκεί κάνουμε πάλι το λάθος να ζητήσουμε να ενταχθούμε σε έναν αναπτυξιακό νόμο. Η απάντηση ήταν και πάλι αρνητική και ήταν η τελευταία απόπειρα που κάναμε. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα το επιχειρήσουμε άλλη φορά. Θα μείνουμε Έλληνες, αλλά δεν θα μπλέξουμε ποτέ ξανά με αναπτυξιακούς νόμους, τουλάχιστον όσο είμαστε γεροί και έχουμε σώας τας φρένας μας».

Έκτοτε μεσολαβούν αρκετοί σημαντικοί σταθμοί στην πορεία της εταιρείας, όπως, το 2002, με την παρουσίαση του δεύτερου προγράμματος της BETA CAE Systems, με τον κωδικό «μΕΤΑ», το οποίο σχετίζεται με την μετεπεξεργασία και την αξιολόγηση αποτελεσμάτων. Το 2012 η εταιρεία αναπτύσσει το πρόγραμμα SPDRM, «μια καθολική ομπρέλα για όλο το computerizing engineering, από τη σχεδίαση μέχρι το τελικό προϊόν, ένας πλήρης έλεγχος των δεδομένων και της μεθοδολογίας χωρίς να υπάρχει πρόβλημα ή λάθος αβλεψίας», ενώ το 2015 παρουσιάζεται και το ενδιάμεσο εργαλείο, η εφαρμογή Epilysis, η οποία επιτρέπει στην ΒΕΤΑ να επιλύει μόνη της τα όποια προβλήματα προκύπτουν στη διαδικασία.
Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας αυτής της εταιρείας πρότυπο; «Είχαμε τις δυνάμεις να βγάζουμε μερικά χρήματα και να τα μετατρέπουμε σε μπίρες και ταξίδια, και την τύχη να μην είναι κανείς μας δεσμευμένος με οικογένεια. Οπότε δημιουργούσαμε παίζοντας, σαν να είμαστε μικρά παιδιά. Έτσι ξεκίνησε αυτή η γιάφκα και νομίζω ότι έχει εξελιχθεί σε ένα καλό αποτέλεσμα», ανέφερε ο κ. Κουβράκης και έσπευσε να σημειώσει πως «δεν είναι δυνατό βλέποντας το ρολόι να γίνει δουλειά. Εμείς επανειλημμένα ξεχνούσαμε να πάμε να φάμε και να κοιμηθούμε. Υπήρξαν πολλές φορές που ξεκινήσαμε για ένα installation, του οποίου η όλη διαδικασία διαρκούσε 8 ώρες και το επαναλάβαμε τρεις φορές χωρίς να έχουμε συνειδητοποιήσει ότι πεινάμε».
Όσο για τους μελλοντικούς στόχους της ΒΕΤΑ, η απάντηση, κατά τον κ. Κουβράκη, δίδεται από τη ρήση του Καζαντζάκη «φτάσε εκεί που δεν μπορείς». Οδηγός; Οι σκέψεις του μέγα μαθηματικού Νας, θεμελιωτή της θεωρίας των παιγνίων που πέθανε φέτος, ο οποίος έλεγε ότι «όταν βλέπουμε το καλό της ομάδας θα είμαστε όλοι κερδισμένοι, ενώ αν βλέπουμε μόνο το ατομικό καλό, θα είμαστε όλοι χαμένοι».