Νέα τεστ αντοχής: Γιατί τα τρέμουν οι τραπεζίτες

Τρόμο προκαλούν στους Έλληνες «συστημικούς» τραπεζίτες τα νέα τεστ αντοχής, που θα διενεργηθούν, σύμφωνα με το νέο μνημόνιο, ως το τέλος του 2013, καθώς, αυτή την φορά, θα εστιάσουν στο πιο αδύνατο σημείο των Ελληνικών τραπεζών. Οι τραπεζίτες, σύμφωνα με πληροφορίες, επιδιώκουν να αλλάξει το χρονοδιάγραμμα και να γίνουν τα τεστ το 2014, αλλά τον τελευταίο λόγο γι’ αυτό τους το αίτημα θα τον έχει η τρόικα.

Το αδύνατο σημείο, στο οποίο θα πέσουν αυτή την φορά οι προβολείς των τεστ αντοχής, δεν είναι άλλο από την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων και την επάρκεια των προβλέψεων για επισφάλειες, που ήδη έχουν «τσακίσει» τα αποτελέσματα των τραπεζών, παρότι........

υπάρχει διάχυτη υποψία ότι δεν είναι επαρκείς, για να αντιμετωπίσουν επαρκώς τα αλλεπάλληλα κύματα προβληματικών δανείων, σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, που έχουν προκαλέσει η πρωτοφανής ύφεση και η άγρια λιτότητα.

Στο τελευταίο μνημόνιο, ορίζεται με σαφήνεια ότι η κυβέρνηση δεσμεύεται ως το τέλος του χρόνου, δηλαδή αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, να προχωρήσει στα νέα stress test, με βάση νέα μεθοδολογία, που θα συμφωνηθεί με την τρόικα, η οποία θα δίνει έμφαση στην εξέταση της επάρκειας των προβλέψεων.

Η τρόικα φοβάται το... λογαριασμό

Η τρόικα επιμένει να εξετασθεί αυτή την φορά πολύ προσεκτικά πόσο «οχυρωμένες» είναι οι τράπεζες απέναντι στις επισφάλειες, καθώς γνωρίζει ότι τα 50 δισ. ευρώ που έχει συμφωνηθεί να διατεθούν για την υποστήριξή τους, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, είναι (ή θα πρέπει να είναι...) και το τελευταίο «πακέτο» ενίσχυσης που θα δοθεί στις ελληνικές τράπεζες, με δάνεια από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το ΔΝΤ.

Εάν, παρ’ ελπίδα, υπάρξει κάποιο «ατύχημα», δηλαδή οι επισφάλειες αποδειχθούν μεγαλύτερες από τις εκτιμήσεις, με αποτέλεσμα να χρειασθούν και νέα κεφάλαια οι συστημικές τράπεζες, ουδείς είναι σε θέση να προεξοφλήσει αν θα εγκριθεί νέα στήριξη των τραπεζών, ώστε να πέσουν στα μαλακά, ή αν θα επιβληθούν από την Γερμανία και τους «δορυφόρους» της, επαχθείς λύσεις κυπριακού τύπου και στην Ελλάδα.

Τουρκολιάς: Η BlackRock έχει ξεπερασθεί

Οι τραπεζίτες, από την πλευρά τους, γνωρίζουν ότι ισχύουν όλα όσα έχει αναφέρει δημόσια ο Αλέξανδρος Τουρκολιάς, σε μια αποστροφή της τελευταίας έκθεσης διαχείρισης του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής, που ενσωματώθηκε στις οικονομικές καταστάσεις του 2012.

Περιγράφοντας με μελανά χρώματα την κατάσταση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, ο επικεφαλής της Εθνικής ουσιαστικά άφησε να εννοηθεί ότι ακόμη και το χειρότερο σενάριο του οίκου BlackRock στην πραγματικότητα υποτιμά τα προβλήματα των τραπεζικών χαρτοφυλακίων, άρα η ανακεφαλαιοποίηση στηρίζεται σε «πήλινα πόδια» και είναι πολύ πιθανό να χρειασθεί να θυσιασθούν ακόμη περισσότερα νέα κεφάλαια, στο βωμό των προβλέψεων για κάλυψη προβληματικών δανείων.

«Όσον αφορά την ποιότητα του ενεργητικού», αναφερόταν στο επίμαχο κομμάτι της έκθεσης διαχείρισης του δ.σ. της Εθνικής, «το 2012 ήταν μακράν η χειρότερη χρονιά της κρίσης (...). Η διαγνωστική μελέτη της BlackRock, η οποία διεξήχθη λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις του τέλους 2011, ξεπεράστηκε από τις εξελίξεις, υποδεικνύοντας σαφώς ότι οι αναμενόμενες ζημιές από επισφάλειες είχαν υποεκτιμηθεί, ακόμη και υπό το δυσμενές σενάριο της άσκησης. Το 2012, ο τραπεζικός κλάδος ενέγραψε προβλέψεις που ξεπέρασαν το 4,5% των εγχώριων δανειακών χαρτοφυλακίων μέσα σε ένα μόλις έτος».

Για να γίνει αντιληπτό πόσο εκτός πραγματικότητας είναι πλέον οι παραδοχές, στις οποίες βασίσθηκε η BlackRock, προκειμένου να υπολογίσει την εξέλιξη των προβληματικών δανείων τα επόμενα χρόνια, αρκεί να αναφέρουμε ότι ούτε στο χειρότερο σενάριο υπήρχε πρόβλεψη για εκτίναξη της ανεργίας στο 27%, ή για τη χρονική επέκταση της ύφεσης και το 2013.

Γιατί θέλουν περισσότερο χρόνο

Οι τραπεζίτες, γνωρίζοντας καλά ότι ένα προσεκτικό τεστ αντοχής, με έμφαση στην ουσιαστική αξιολόγηση των δανειακών χαρτοφυλακίων, θα αναδείξει όλα αυτά τα κρυμμένα προβλήματα στην πραγματική τους διάσταση και είναι πολύ πιθανό να καταλήξει σε εκτιμήσεις-ψυχρολουσία για το βασικό δείκτη επάρκειας κεφαλαίων, λίγους μόλις μήνες μετά την ολοκλήρωση των τεράστιων αυξήσεων κεφαλαίου αυτής της περιόδου.

Για αυτό το λόγο, κινούνται ήδη σε δύο κατευθύνσεις, σύμφωνα με πληροφορίες:

$11.

1. Πιέζουν την κυβέρνηση να συμφωνήσει με την τρόικα μετάθεση το 2014 των νέων ελέγχων. Μάλιστα, έχουν ένα απρόσμενα καλό, νέο «χαρτί» στα χέρια τους, αφού πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) αποφάσισε να αναβάλει, επίσης για το 2014, τα προγραμματισμένα για φέτος πανευρωπαϊκά τεστ αντοχής των τραπεζών, που επίσης επρόκειτο, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, να εστιασθούν στην αξιολόγηση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων. Από την άποψη αυτή, οι Έλληνες τραπεζίτες έχουν ένα σημαντικό επιχείρημα υπέρ των προτάσεών τους για αναβολή, δεδομένου ότι στην ίδια κατεύθυνση κινείται η EBA, σε σχέση με τα αντίστοιχα πανευρωπαϊκά τεστ αντοχής.

$12. 2. Αν κερδίσουν χρόνο, λένε οι τραπεζίτες, θα τους δοθεί η δυνατότητα να κάνουν μια ύστατη προσπάθεια ανακοπής του κύματος προβληματικών δανείων, αξιοποιώντας κατάλληλα όλο το νέο «πακέτο» νομοθετικών μέτρων, που θα ενεργοποιηθούν εντός του καλοκαιριού, για τη διευκόλυνση των δανειοληπτών: από τη ρύθμιση για τα στεγαστικά δάνεια και την αναμόρφωση του νόμου Κατσέλη για τους υπερχρεωμένους καταναλωτές που βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία, μέχρι τις νέες ρυθμίσεις, που θα δώσουν στις τράπεζες εργαλεία, για να ρυθμίσουν εξωδικαστικά τα δάνεια πελατών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μεν δυσκολίες, αλλά δεν βρίσκονται σε μόνιμη οικονομική αδυναμία, ώστε να καλυφθούν από το νόμο Κατσέλη. «Για να δούμε τα πραγματικά αποτελέσματα αυτών των ρυθμίσεων θα χρειασθεί περισσότερος χρόνος», λένε τραπεζικά στελέχη, υποστηρίζοντας το αίτημα για αναβολή των τεστ αντοχής. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι το πέρασμα μερικών μηνών επιπλέον μπορεί να αποδείξει ότι ο ρυθμός αύξησης των προβληματικών δανείων μειώνεται σημαντικά, αν τουλάχιστον τα καλά σημάδια που υπάρχουν για την ελληνική οικονομία μετουσιωθούν σε καλύτερη από τις προβλέψεις εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξης και της ανεργίας.

«Τρύπα» 400 δισ. στην Ευρώπη;

Η αλήθεια είναι ότι, σε κάθε περίπτωση, το σκηνικό ενόψει των νέων τεστ είναι αρκετά «θολό», όχι μόνο για τις τράπεζες, αλλά και για την ίδια την τρόικα, που καλείται να προσδιορίσει τις νέες μεθόδους των ελέγχων, οι οποίες θα αναδείξουν με καλύτερο τρόπο τα πιθανά προβλήματα με χαμηλές προβλέψεις για προβληματικά δάνεια.

Παρότι έχει γίνει αρκετή προεργασία, όχι μόνο σε επίπεδο τρόικας, αλλά και από την EBA και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που θα διενεργήσουν αντίστοιχα τεστ σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ουδείς μπορεί σήμερα με βεβαιότητα να πει ότι το νέο μοντέλο ελέγχων είναι έτοιμο και ότι, πολύ περισσότερο, θα είναι πράγματι πολύ πιο σοβαρό και πειστικό στις αγορές, από τα προηγούμενα τεστ στην Ευρώπη, που κατέληξαν σε φιάσκο, αφού ακόμη και τράπεζες που κατέρρευσαν, λίγο καιρό αργότερα, είχαν χαρακτηριστεί «υγιείς» από τους ελεγκτές (σημαντικότερα τέτοια παραδείγματα ήταν αυτό της βελγικής DEXIA, αλλά και του «δικού μας» Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου).

Δεν είναι, όμως, μόνο οι ελληνικές τράπεζες που έχουν σοβαρούς λόγους να ανησυχούν για τα τεστ αντοχής. Και στα άλλα τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης, οι ανησυχίες για αποκάλυψη τεράστιας «τρύπας» στα κεφάλαια είναι ιδιαίτερα έντονες. Είναι χαρακτηριστικές οι εκτιμήσεις που έκανε, σε πρόσφατη ανάλυσή της, η γερμανική επενδυτική τράπεζα Berenberg.

Σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, η «τρύπα» κεφαλαίων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να φθάνει και τα 400 δισ. ευρώ, ποσό διπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ, για να έχουμε μια αίσθηση των αναλογιών.

Τα χειρότερα προβλήματα, σύμφωνα με την Berenberg, δεν αναμένεται να εντοπισθούν σε τραπεζικά συστήματα μικρών περιφερειακών οικονομιών, αλλά στις τράπεζες του πυρήνα της ευρωζώνης, δηλαδή στις γαλλικές, τις γερμανικές και τις ολλανδικές. Δύσκολοι καιροί για (Ευρωπαίους) τραπεζίτες...