Τρ. Πειραιώς: Το σοκ της αύξησης και... τα μυστικά του

Σοκ έχει προκαλέσει στους μικρομετόχους της Τράπεζας Πειραιώς η χθεσινή ανακοίνωση του διοικητικού συμβουλίου για τους όρους της αύξησης κεφαλαίου, που ξεφεύγει εντελώς από την «πεπατημένη» των αυξήσεων κεφαλαίου των «συστημικών» τραπεζών, με εγγυητή το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Οι όροι, όπως αποκαλύπτει σήμερα το ”B”, μπορεί να προβληματίζουν τους χιλιάδες μικρομετόχους, είναι, όμως, «κομμένοι στα μέτρα» των σημερινών μεγαλομετόχων, που θα έχουν την ευκαιρία να κρατήσουν άθικτα τα ποσοστά συμμετοχής τους, παρότι η πορτογαλική Millennium BCP έχει εξαρχής «δεσπόζουσα θέση» στην αύξηση, εισφέροντας 400 εκατ. ευρώ μέσω..........

ιδιωτικής τοποθέτησης.

Σε αντίθεση με την Alpha Bank και την Εθνική, που απευθύνονται στους ιδιώτες μετόχους, ζητώντας να καλύψουν έως και 12% της αύξησης κεφαλαίου, αφήνοντας εκ των προτέρων το Τ.Χ.Σ. να καλύψει το υπόλοιπο ποσό, η διοίκηση της Πειραιώς σχεδίασε τους προτεινόμενους όρους της αύξησης κεφαλαίου έτσι, ώστε να δίνεται (θεωρητικά, βεβαίως...) η δυνατότητα στους ιδιώτες μετόχους να καλύψουν ΟΛΟΚΛΗΡΗ την αύξηση κεφαλαίου και (επίσης θεωρητικά) παρέχουν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας τη δυνατότητα να μη βάλει ούτε... σεντ στην ανακεφαλαιοποίηση της Τρ. Πειραιώς. Με άλλα λόγια, η Πειραιώς είναι η μοναδική «συστημική» τράπεζα, που αφήνει στους ιδιώτες μετόχους τη δυνατότητα να καλύψουν ολόκληρη την αύξηση κεφαλαίου, χωρίς να χρειασθεί η έκδοση warrant, που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να αγοράσουν στο μέλλον μετοχές κυριότητας του Τ.Χ.Σ.

Για να γίνει πραγματικότητα αυτός ο σχεδιασμός, η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς ανακοίνωσε πρόταση για έκδοση 35,68 (!!!) νέων μετοχών για κάθε παλαιά, στην τιμή των 1,70 ευρώ ανά μετοχή. Θα προηγηθεί reverse split, με αναλογία 10 προς 1, μέσω του οποίου ο αριθμός των κοινών μετοχών της τράπεζας θα μειωθεί από 1.143.326.564 σε 114.332.657. Η ονομαστική αξία της μετοχής πρώτα θα δεκαπλασιασθεί, στο πλαίσιο του reverse split, φθάνοντας από 0,3 σε 3 ευρώ και, ακολούθως, όπως ακριβώς έκανε και η Εθνική Τράπεζα, θα μειωθεί εκ νέου στα 0,3 ευρώ, προκειμένου, με τον τρόπο αυτό, να σχηματισθεί ειδικό αποθεματικό 308 εκατ. ευρώ, για συμψηφισμό παλαιών ζημιών.

Με βάση αυτούς τους όρους, ένας μικρομέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς καλείται, εάν θέλει να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του στην αύξηση κεφαλαίου, να πληρώσει ένα ποσό πολλαπλάσιο του κόστους εισόδου στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας. Αν δεν ασκήσει πλήρως τη συμμετοχή του και η αύξηση, όπως αναμένεται, καλυφθεί μόνο μερικώς από τους ιδιώτες μετόχους, ο μέτοχος δεν θα γνωρίζει εκ των προτέρων, παρά μόνο όταν γίνει γνωστό το ποσοστό κάλυψης της αύξησης, με πόσα warrantθα βρεθεί ανά χείρας. Στις άλλες αυξήσεις κεφαλαίου συστημικών τραπεζών οι μέτοχοι γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι, αν το ποσοστό κάλυψης από ιδιώτες φθάσει στο ανώτατο προβλεπόμενο (έως 12%) λαμβάνουν warrant, που το καθένα τους δίνει τη δυνατότητα να αγοράσουν στο μέλλον 7,3 μετοχές από το Τ.Χ.Σ. Ουσιαστικά, δηλαδή, στην αύξηση της Πειραιώς οι μέτοχοι πορεύονται στο... σκοτάδι.

Για να γίνει αντιληπτό πόσο μεγάλη οικονομική επιβάρυνση θα έχει ένας μικρομέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς, αν θέλει να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του στην αύξηση, παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα:

$1- Έστω ότι μέτοχος της Τράπεζας έχει αγοράσει 1.000 μετοχές, με μέσο κόστος κτήσης 0,50 ευρώ, πληρώνοντας 500 ευρώ.

$1- Μετά το reverse split, οι 1.000 μετοχές θα γίνουν 100 και καθεμιά από αυτές θα του δίνει δικαίωμα αγοράς έως 35,680197 για κάθε παλαιά, στην τιμή των 1,70 ευρώ.

$1- Δηλαδή, ο μέτοχος του παραδείγματος θα πρέπει να πληρώσει συνολικά 6.065 ευρώ για να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του και να αποκτήσει 3.568 νέες μετοχές της τράπεζας, οι οποίες θα προστεθούν στις 100 «μάνες», και ο μέτοχος θα καταλήξει να έχει στο χαρτοφυλάκιό του συνολικά 3.668 μετοχές, με μέσο κόστος κτήσης 1,79 ευρώ.

$1- Με αυτό το κόστος κτήσης, ο μέτοχος θα έχει πληρώσει μάλλον ακριβά τη συμμετοχή του στην Τράπεζα Πειραιώς, συγκριτικά με τη λογιστική αξία που θα έχει η τράπεζα μετά την αύξηση (σχέση τιμής προς λογιστική αξία - P/BV), η οποία θα ανέρχεται σε 9,7 δισ. ευρώ. Με τιμή κάθε μετοχής στα 1,79 ευρώ (όσο δηλαδή θα είναι και το κόστος κτήσης του μετόχου στο παράδειγμα) και με συνολικό αριθμό 5.072.567.949 μετοχών μετά την αύξηση κεφαλαίου, η Τράπεζα Πειραιώς θα πρέπει να διαπραγματεύεται με σχέση τιμής/λογιστική αξία πάνω από 0,9, για να είναι ο μέτοχος περίπου «στα λεφτά του». Όμως, τόσο υψηλή σχέση τιμής/λογιστικής αξίας για μια ελληνική τράπεζα θεωρείται αφύσικα υψηλή, όταν οι μετοχές μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών διαπραγματεύονται ακόμη και στο μισό της λογιστικής τους αξίας.

Οι μεγαλομέτοχοι και το μυστικό...

Πώς εξηγείται, όμως, ότι η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς ξέφυγε εντελώς από την «πεπατημένη» των αυξήσεων κεφαλαίου των «συστημικών» τραπεζών; Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες του “B”, αυτό έγινε για να διασφαλισθεί ότι οι σημερινοί μεγαλομέτοχοι της τράπεζας θα έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν άθικτα τα ποσοστά συμμετοχής τους, χωρίς να τους «εκτοπίσει» η Millennium BCP. Όπως εξηγούν έγκυρες πηγές,

$1- Το μυστικό της αύξησης κεφαλαίου κρύβεται στην ιδιωτική τοποθέτηση, μέσω της οποίας θα εκδοθούν συνολικά έως 878.823.567 μετοχές. Τη μερίδα του λέοντος της ιδιωτικής τοποθέτησης θα καλύψουν η πορτογαλική Millennium BCP (με ποσό 400 εκατ. ευρώ) και ηSociete Generale (με 170 εκατ. ευρώ), στο πλαίσιο της συμφωνίας που έκαναν με τη διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς για την πώληση τηςMillennium και της Γενικής Τράπεζας, αντίστοιχα.

$1- Ουσιαστικά, με τη συμμετοχή τους οι δύο ευρωπαϊκές τράπεζες καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής απαιτούμενης ελάχιστης ιδιωτικής συμμετοχής στην αύξηση κεφαλαίου. Αν η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς επέλεγε να καλυφθεί μόνο το 10-12% της συνολικής αύξησης από ιδιώτες μετόχους, με δεδομένα τα πολύ σημαντικά ποσά που θα εισφέρουν οι δύο ευρωπαϊκές τράπεζες, δεν θα έμενε αρκετός «χώρος» για να εισφέρουν κεφάλαια οι σημερινοί ιδιώτες μεγαλομέτοχοι της τράπεζας και τα ποσοστά συμμετοχής τους θα αραίωναν σημαντικά.

$1- Επιτρέποντας θεωρητικά απεριόριστη συμμετοχή ιδιωτών μετόχων στην αύξηση, η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς επιτρέπει στους μεγαλομετόχους να μπουν με αξιώσεις στην αύξηση κεφαλαίου και να αποφύγουν την αραίωση της συμμετοχής τους.

$1- Αυτό είναι πολύ σημαντικό, κυρίως για το «μπλοκ» βασικών μετόχων, που τυπικά δεν εμφανίζεται μεν στη μετοχική σύνθεση ως ενιαίο «μπλοκ», αλλά έχει πάντα καθοριστική παρουσία στις γενικές συνελεύσεις, όπου τα ποσοστά ψήφων που ελέγχει εκπροσωπούνται από το ίδιο πρόσωπο (στην τελευταία γενική συνέλευση, το «μπλοκ» αυτό εκπροσωπήθηκε από τον καθηγητή Π. Αλεξάκη, ο οποίος εμφανίσθηκε ως εκπρόσωπος του 22,8% των δικαιωμάτων ψήφου). Αυτοί οι βασικοί μέτοχοι εκτιμάται ότι θα βάλουν το χέρι στην τσέπη, για να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες συμμετοχής στην αύξηση, που τους δίνουν οι όροι που ανακοινώθηκαν.

Όλα αυτά, βεβαίως, φαίνεται, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, ότι διαμορφώνουν μάλλον δυσμενείς «κανόνες παιχνιδιού» για τους μικρομετόχους. Και δημιουργούν πολλά και εύλογα ερωτήματα για τη χρηματιστηριακή συμπεριφορά των ανώτερων στελεχών της τράπεζας, στις συνεδριάσεις του Μαΐου, όπου εμφανίσθηκαν να πωλούν μαζικά μετοχές: άραγε, το έκαναν μόνο για να αντλήσουν ρευστότητα, όπως έχουν ανακοινώσει, και χωρίς να έχουν την παραμικρή υποψία για τους προτεινόμενους όρους της αύξησης, που όλοι οι υπόλοιποι πληροφορηθήκαμε, έκπληκτοι, χθες;